Sự phát triển của nền công nghệ thế giới cùng sự linh hoạt trong phương pháp vận hành hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp đã dẫn đến thương mại điện tử và các mô hình thương mại điện tử đã – đang và sẽ tiếp tục trở thành xu hướng, ngày càng phát triển bùng nổ, mạnh mẽ vượt bậc.
Trong bài viết sau, doanh nghiệp hãy cùng Magenest tìm hiểu về các mô hình thương mại điện tử, ví dụ về các mô hình thương mại điện tử cũng như việc lựa chọn nền tảng và xây dựng mô hình kinh doanh thương mại điện tử phù hợp cho doanh nghiệp nhé!
Mục lục
Mô hình thương mại điện tử là gì
Mô hình thương mại điện tử (tức eCommerce) là một hình thức kinh doanh theo kiểu trực tuyến mà các công ty, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có thể tiến hành hoạt động trao đổi, giao dịch, mua bán trên hệ thống mạng Internet. Trên các mô hình kinh doanh thương mại điện tử, doanh nghiệp có thể mua bán đa dạng các loại sản phẩm – dịch vụ với quy mô toàn cầu ở mọi lúc mọi nơi. Đây chính là ưu điểm vượt trội hơn hẳn của các loại mô hình kinh doanh thương mại điện tử mà những hình thức cửa hàng theo dạng truyền thống không thể làm được.
Tổng quan thị trường thương mại điện tử ở Việt Nam nửa năm 2023
Trong khoảng thời gian từ cuối năm 2022 đến đầu năm 2023, tình hình kinh tế toàn cầu vẫn đang phải đối mặt với vô vàn những vấn đề thách thức, khó khăn. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam ước tính, Việt Nam hiện vẫn đang duy trì tốc độ tăng trưởng và phát triển thương mại điện tử tại mức trên 25% và đạt quy mô trên 20 tỷ USD.
Theo dự đoán của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, các vấn đề khó khăn, tiêu cực mà nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng phải đối mặt từ giữa năm 2022 vẫn đang tiếp tục tồn đọng và có thể kéo dài đến hết năm 2023. Một điều tích cực, dù thách thức vẫn hiện diện rộng rãi nhưng tình hình kinh doanh của mô hình thương mại điện tử tại Việt Nam trong quý 1 – năm 2023 này vẫn tăng trưởng ở mức trên 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Đến hết năm nay, rất có thể, chúng ta vẫn đạt được mức tăng trưởng trên 25%.
Vì sao doanh nghiệp cần xác định các mô hình kinh doanh trong thương mại điện tử
Ở Việt Nam, người tiêu dùng đã rất quen thuộc với qua các sàn thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada,… Doanh số từ các cửa hàng trực tuyến, công ty thương mại điện tử được dự đoán sẽ tăng trưởng tới con số 78% vào cuối năm 2020.
Không khó để tìm thấy thông tin về xu hướng kinh doanh thương mại điện tử mới nhất trên thị trường, nhưng trừ khi đã nắm bắt được các nguyên tắc cơ bản, doanh nghiệp sẽ gặp phải những khó khăn, vật cản ngăn chặn khả năng phát triển nếu không cẩn thận.
Một doanh nghiệp thương mại điện tử đang bùng nổ cần có trực giác, kiến thức sâu về thị trường, nghiên cứu cẩn thận về các sản phẩm và đặc biệt về mô hình kinh doanh để xây dựng được kế hoạch kinh doanh hiệu quả. Để chọn đúng mô hình kinh doanh thương mại điện tử cho chính mình, trước tiên, chủ doanh nghiệp cần làm quen và tìm hiểu từng loại mô hình này. Doanh nghiệp cũng sẽ cần xác định một nền tảng thương mại điện tử phù hợp với nhu cầu của mô hình kinh doanh.
Các loại mô hình kinh doanh thương mại điện tử phổ biến tại Việt Nam
Thương mại điện tử bao gồm tất cả các thị trường trực tuyến kết nối người mua và người bán và Internet được sử dụng để xử lý tất cả các giao dịch điện tử này.
Vì vậy, rõ ràng điều đầu tiên cần nghĩ đến là loại thị trường kinh doanh mà doanh nghiệp đang hướng tới. Bất kể là người mới hay đã điều hành doanh nghiệp được một thời gian đều cần nên biết các loại mô hình kinh doanh Thương mại điện tử.
Thương mại điện tử B2B
B2B là viết tắt của thuật ngữ Business To Business trong tiếng Anh – mô hình B2B tập trung vào việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ từ doanh nghiệp này tới một doanh nghiệp khác qua các sàn thương mại điện tử, hoặc các website hoặc kênh thương mại điện tử của từng doanh nghiệp. Đây chính là một trong các hình thức thương mại điện tử ở Việt Nam cực kỳ quen thuộc với các doanh nghiệp bán buôn. Trong khi nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực này là nhà cung cấp dịch vụ, bạn sẽ tìm thấy các công ty phần mềm, công ty cung cấp và nội thất văn phòng, công ty lưu trữ tài liệu và nhiều mô hình kinh doanh thương mại điện tử khác đều trong nhóm này. Ngoài ra, phần lớn các công ty thuộc danh mục này là các nhà cung cấp dịch vụ.
Các ví dụ về thương mại điện tử B2B điển hình ở Việt Nam mà bạn có thể quen thuộc như Alibiba.com – website hàng đầu thế giới và cùng là điển hình cho mô hình thương mại điện tử B2B. Alibaba đã xây dựng nên những khu chợ thương mại điện tử với mục đích tạo một môi trường và kết hợp hàng nghìn doanh nghiệp từ nhỏ đến lớn. Mọi giao dịch trên chợ đều được minh bạch, hoàn thiện và nhanh gọn đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp giảm thiểu được chi phí tiếp thị, phân phối sản phẩm.
Hiện nay, thương mại điện tử B2B đang được rất nhiều các công ty chú trọng phát triển và để có thể giành thị phần trong thị trường B2B, doanh nghiệp cần lưu ý triển khai những vấn đề sau: kết hợp hiệu quả các tính năng B2C vào những hoạt động kinh doanh của mô hình B2B, tích hợp các giải pháp vận chuyển nhanh chóng và linh hoạt cũng như khai thác tối đa ưu điểm của đội ngũ nhân sự vận chuyển. Để có thể hiểu được chi tiết những chiến lược kinh doanh trong mô hình thương mại điện tử B2B này, doanh nghiệp có thể tải Ebook Cách giành thị phần trong thị trường B2B đã được Magenest biên dịch nhé!
Thương mại điện tử B2C
Trong các các mô hình thương mại điện tử ở Việt Nam thì mô hình kinh doanh điện tử B2C cực kỳ phổ biến. Mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2C là viết tắt của Business to Customer – doanh nghiệp bán hàng trực tiếp tới khách hàng cuối cùng. Khác với mô hình B2B, khi đối đối tượng giao dịch và mua hàng là giữa các doanh nghiệp hay có thể gọi là bán sỉ, mô hình bán hàng B2C là mô hình bán lẻ truyền thống, nơi một doanh nghiệp bán cho các cá nhân trên Website thương mại điện tử hoặc qua các kênh giao dịch.
Đây là mô hình được biết đến nhiều nhất và cũng chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường thương mại điện tử. Đã có nhiều doanh nghiệp với nguồn doanh thu bán hàng offline khủng triển khai hệ thống thương mại điện tử có thể kể đến trên thế giới như các hãng thời trang nổi tiếng adidas, Nike, Zara,… hoặc các mặt hàng khác như đồ điện tử, gia dụng, đệm chăn ga gối,…
Ví dụ về các doanh nghiệp B2C ở Việt Nam: các nhà bán lẻ trực tuyến độc quyền bao gồm Elise, HoangPhuc, Bibomart,… Lợi ích mà mô hình này đem lại tới các doanh nghiệp này đó chính là tiết kiệm chi phí bán hàng, khi chỉ cần xây dựng một website thương mại điện tử có khả năng tiếp xúc được lượng khách hàng khổng lồ qua Internet, không mất tiền thuê mặt bằng, người bán hàng,… Người tiêu dùng cũng sẽ thoải mái hơn trong việc lựa chọn sản phẩm và thực hiện mua hàng với các thao tác nhanh chóng, sản phẩm được giao tới tận nhà, không mất thời gian đi lại.
Thương mại điện tử B2G
B2G là mô hình thương mại điện tử giữa doanh nghiệp với chính phủ. Đây còn được gọi là hoạt động thương mại giữa một công ty kinh doanh với khối hành chính công. B2G bao gồm những việc có liên quan đến chính phủ, chẳng hạn như ứng dụng Internet cho giao dịch công hay những thủ tục cấp phép,…
Trong mô hình B2G, chính phủ và khối hành chính công sẽ giữ vai trò đi trước trong việc xây dựng thương mại điện tử, giúp cho những hệ thống trao đổi, mua bán ngày càng hiệu quả hơn, nâng cao tính minh bạch, rõ ràng của quá trình mua bán sản phẩm – dịch vụ. Ngày nay, dù đã tồn tại và được đầu tư xây dựng như hình thức thương mại điện tử này vẫn chưa thực sự được phát triển mạnh mẽ.
Thương mại điện tử C2B
Mô hình kinh doanh thương mại điện tử C2B là hình thức mà người tiêu dùng tạo nên những giá trị và doanh nghiệp sẽ tiêu thụ chúng. Chẳng hạn, doanh nghiệp cần những ý tưởng, sáng kiến kinh doanh, người tiêu dùng sẽ đóng góp, còn chúng ta sẽ trả tiền cho chính những ý tưởng, sáng kiến đó.
C2B chính là một hình thức kinh doanh ngược, nhất là so với B2C. C2B được ra đời kể từ khi công nghệ thông tin phát triển vượt bậc, góp phần phục vụ nhiều nhu cầu hàng ngày của con người cũng như mạng Internet ngày càng kết nối nhiều nhóm người dùng và mở rộng vô cùng mạnh mẽ.
Thương mại điện tử C2C
B2B và B2C là những khái niệm khá trực quan đối với hầu hết chúng ta, nhưng ý tưởng về C2C – người tiêu dùng trao đổi với người tiêu dùng thì khác. Được tạo ra bởi sự phát triển của ngành Thương mại điện tử và niềm tin của người tiêu dùng ngày càng tăng đối với mô hình bán hàng trực tuyến, các website và ứng dụng này cho phép khách hàng giao dịch, mua và bán các mặt hàng để đổi lấy một khoản hoa hồng nhỏ trả cho trang web. Mở một trang web C2C cần lập kế hoạch cẩn thận.
Bất chấp sự thành công rõ ràng của các nền tảng như eBay và Craigslist, nhiều trang web đấu giá và phân loại khác (đấu trường chính cho C2C) đã mở và nhanh chóng đóng cửa do các mô hình không bền vững.
Tại Việt Nam, những thương hiệu Shopee, Lazada, Tiki, Sendo,… chính là các loại mô hình thương mại điện tử C2C cực kỳ nổi tiếng. Những doanh nghiệp thương mại điện tử này đã xây dựng một hệ thống các loại Website thương mại điện tử mà ở đó các đối tác kinh doanh có thể triển khai hoạt động Marketing và đưa bán hàng hóa, sản phẩm của mình đến với người tiêu dùng.
Thương mại điện tử C2G
Bất cứ lúc nào chúng ta thanh toán, giao dịch trực tuyến với một cơ quan công cộng thông qua Internet thì đó chính là thương mại điện tử C2G. Chẳng hạn, chúng ta chuyển khoản để trả phí đậu ô tô thông qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh hoặc chuyển khoản nộp thuế trực tuyến, mua các sản phẩm mà các cơ quan chính phủ đấu giá Online.,…
Thương mại điện tử G2B
G2B là hình thức thương mại điện tử giữa chính phủ với doanh nghiệp và cũng là 1 trong 3 yếu tố của một chính phủ điện tử. Những cách tương tác lẫn nhau giữa chính phủ với doanh nghiệp này thông thường không có tính mua bán, thương mại mà sẽ là hoạt động cung cấp chi tiết những thông tin về chính sách, quy định, luật ban hành, dịch vụ hành chính công,… trực tuyến thông qua mạng Internet cho các doanh nghiệp.
Thương mại điện tử G2C
Thương mại điện tử G2C là hình thức tương tác giữa chính phủ với người dân. Ở Việt Nam, mô hình G2C được triển khai với những hoạt động như gửi thư trực tuyến cho người dân hoặc những chiến dịch truyền thông của các tổ chức công,…
Thương mại điện tử G2G
Mô hình G2G là hình thức giao dịch Online giữa những tổ chức chính phủ với nhau nhưng không mang tính chất thương mại. Hình thức G2G được triển khai tại các quốc gia đa chính phủ, chẳng hạn như nước Anh.
Lựa chọn nền tảng thương mại điện tử phù hợp
Sau khi đã nắm bắt và lựa chọn được mô hình giao dịch thương mại điện tử phù hợp với doanh nghiệp, điều quan trọng tiếp theo mà chúng ta cần tiến hành chính là làm quen và sử dụng thành thạo các nền tảng thương mại điện tử khác nhau đang hoạt động trên thị trường.
Các nền tảng thương mại điện tử phổ biến trên thị trường hiện nay có thể kế đến Shopify hay Magento. Mỗi nền tảng sẽ có các đặc điểm riêng biệt và phù hợp với các loại hình doanh nghiệp khác nhau.
Với các doanh nghiệp không có yêu cầu tùy chỉnh nâng cao và chỉ cần một webstie được trang bị với các tính năng cơ bản và có thể được sử dụng dễ dàng, Shopify chính là giải pháp tối ưu nhất. Các dịch vụ thiết kế web Shopify trên thị trường có thể hỗ trợ xây dựng website Shopify đúng theo yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, nếu doanh nghiệp đang tìm hiểu về các mô hình Website thương mại điện tử cũng như cách xây dựng Website thương mại điện tử của mình sao cho linh hoạt, có thể dễ dàng tùy chỉnh theo nhu cầu và tích hợp đầy đủ các chức năng cần thiết thì nền tảng thương mại điện tử mã nguồn mở Magento là thứ chúng ta có thể ứng dụng.
Kết luận
Thông quan bài viết, hy vọng doanh nghiệp đã hiểu rõ hơn về các mô hình thương mại điện tử cũng như có thể lựa chọn nền tảng và xây dựng mô hình kinh doanh thương mại điện tử phù hợp với doanh nghiệp mình!
Để được tư vấn miễn phí về khái niệm mô hình kinh doanh thương mại điện tử, các mô hình thương mại điện tử cũng như được hỗ trợ trong việc triển khai hệ thống Magento, doanh nghiệp hãy liên hệ ngay với Magenest nhé. Với nhiều năm kinh nghiệm thực hiện các dự án quy mô lớn cho các thương hiệu nổi tiếng như Trung Nguyên, Heineken, Elise,…, Magenest sẽ đem đến giải pháp đạt hiệu quả tối ưu và phù hợp nhất cho doanh nghiệp!
